Conflicthantering

In het Trainingsboek Conflicthantering en Mediation van Hugo Prein wordt een duidelijke uitleg gegeven over de verschillende stijlen van conflicthantering die we (kunnen) gebruiken.

Stijlen van conflicthantering kunnen worden ingedeeld worden aan de hand van 2 kenmerken:
-opkomen voor eigen belangen vs. zichzelf wegcijferen
-samenwerken vs. tegenwerken
Er worden 4 stijlen onderscheiden:
1. Ontlopen
Ontlopen is een manier van reageren waarbij weinig zorg voor de ander naar voren komt en die ook weinig assertief is. Strikt genomen keert men zich niet tegen de ander en cijfert men zichzelf ook niet weg, maar staat meer neutraal en onverschillig zowel tegenover (de belangen van) anderen als tegenover zijn eigen doelen, belangen. De neiging om te ontlopen komt voort uit 2 motivaties: een ondersociale en een onderassertieve.


2. Confronteren
Dit is een aanpak die zowel gericht is op het nastreven van eigen doelen als op het goed houden van de relatie. Men heeft oog voor de eigen belangen en zorg voor die van de ander. Men ziet de situatie als een situatie waarvoor men beiden verantwoordelijk is, maar ook als een eerlijke strijd die voor beiden winst op moet kunnen leveren. Wanneer wensen en belangen strijdig blijken te zijn moet daarvoor door samenwerking van beiden een nieuwe integratieve oplossing gezocht worden, tot tevredenheid van beiden. Daarom wordt het ook wel coöperatief probleemoplossen genoemd.


3. Forceren
Het gaat hier om een zeer assertieve manier van optreden, gepaard gaande met weinig zorg voor de ander. Men probeert eigen doelen en belangen door te drukken ten koste van die van de andere partij. Bij assertief forceren is er een 'weerstandspunt', het minimumniveau dat nog acceptabel voor je is.


4. Toedekken
Het gaat hierbij om een manier van opstellen die erop gericht is de onderlinge relatie goed te houden, zelfs als dat ten koste gaat van de eigen belangen. Men beschouwt de relatie met de ander als zo fragiel en kwetsbaar dat die een openlijke confrontatie en het doorwerken van meningsverschillen niet kan verdragen. Mensen die toedekken zijn in staat zich heel goed in te leven in de ander. Dit stelt hen in staat zich neer te leggen bij het gelijk van de ander. Wanneer men zich voortdurend wegcijfert zal zich dat op den duur gaan wreken.


In het boek staat ook een test die je kunt doen om te kijken welke stijl(en) je het meest hanteert. Het grappige van dit boek is dat het laat zien dat het per situatie verschillend is wat de beste stijl is! Alle vier de stijlen zijn op z'n tijd nuttig en handig. Het beste is dus een aanpak te kiezen, afhankelijk van het soort conflict en de omstandigheden.


Wanneer je te maken krijgt met een conflict kan je je afvragen hoe assertief en hoe coöperatief je je daarin dient op te stellen. Hoe belangrijk is de relatie voor jou en hoe belangrijk zijn jouw belangen? Is de relatie heel belangrijk dan ligt stijl 2 of 4 voor de hand (afhankelijk van hoe belangrijk dit punt voor je is). Is de relatie niet belangrijk, dan kan stijl 1 of 3 handig zijn (weer afhankelijk van hoe belangrijk het punt voor je is).