De Amerikaanse bedrijfskundige Chris Argyris onderscheidt drie typen van leerprocessen:

1. Single-loop leren richt zich op het corrigeren van fouten: je herstelt wat je zojuist verkeerd hebt gedaan, en dat is dat. Professionals en managers zijn daar goed in. Ze lossen problemen op, vinden fouten in andermans processen en corrigeren die op basis van hun eigen normen.

2. Heel anders is het double-loop leren. Daarbij gaat het namelijk om het fundamenteel doordenken van de eigen bijdrage aan het geheel, de basisopvattingen en overtuigingen. Dat vraagt om het leren van fouten, een kritische zelfreflectie. Een "Hoe krijg ik het voor elkaar dat..."-houding.

3. Nog een niveau dieper spreken we over triple-loop leren. Die vorm van leren richt zich op de diepere drijfveren en belangrijke waarden.

Professionals worden zelden geconfronteerd met mislukkingen. Faalt hun single-loop aanpak een keer wel, dan reageren ze defensief. Ze vinden het moeilijk open te staan voor feedback, omdat ze alles zo doordacht hebben: dat is hun professie. Kritiek wijzen ze zelfverzekerd van de hand, en vaardig geven ze de schuld aan iedereen, behalve aan zichzelf. Hun leervermogen laat het juist afweten op het moment dat zij (en hun organisatie) dit het hardst nodig hebben: 'De slimste mensen leren het lastigst'.

Single-loop leren is een programma dat ergens in ons brein ligt opgeslagen. De neiging om defensief te redeneren kan het leren blokkeren wanneer de individuele betrokkenheid te groot is.

Leren in een organisatie vormt een dynamisch proces waarbij ook heersende opvattingen, normen en doelen worden bijgesteld. Alleen met double-loop leren heeft een organisatie een toekomst.

Met dank aan: de Coachingskalender 2013.